Ζητήματα ταυτότητας << Μανόλης Κοττάκης >>

Υπάρχουν δύο μέθοδοι για να προσεγγίσει κανείς την κρίση του δικομματισμού: Η πρώτη είναι να την αναλύσει με τους παραδοσιακούς κανόνες της συμβατικής σοφίας. Οι μεγάλοι χάνουν απήχηση γιατί τα στελέχη τους εμπλέκονται διαρκώς σε σκάνδαλα διαφθοράς, την ώρα που τα οικονομικά των Ελλήνων δεν πάνε καλά. Αυτό το εκρηκτικό κοκτέιλ οδήγησε στην πτώση του ΠΑΣΟΚ από την εξουσία και τώρα απειλεί και τη Ν.Δ. Οι Ελληνες μπορεί να συγχωρούν τον παράνομο πλουτισμό των πολιτικών όταν η τσέπη τους είναι γεμάτη, όταν όμως ζορίζονται το πράγμα αλλάζει. Η ανάλυση αυτή είναι σωστή μέχρις ενός σημείου. Οταν κυριαρχούν στη δημόσια ατζέντα εναλλάξ οι λέξεις ακρίβεια/διαφθορά/ακρίβεια, τότε ο πρώτος που την «πληρώνει» είναι οι παρατάξεις εξουσίας. Στο πρόσφατο παρελθόν αδιέξοδα τέτοιου τύπου επιλύονταν αυτομάτως υπέρ της εκάστοτε αξιωματικής αντιπολίτευσης. Τώρα όχι.Η δεύτερη μέθοδος θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε γιατί. Τα δύο μεγάλα κόμματα ελέγχονται από το μεγάλο κοινό, διότι κατάφεραν πλήγματα στο συντηρητικό κοινωνικό ιστό. Oι παρατάξεις που συγκρότησαν το δικομματισμό, μεταπολιτευτικά, στηρίζονται από ένα «εποικοδόμημα» θεσμών και αξιών. Ενα εποικοδόμημα με πυλώνες παραδοσιακούς, όπως η Εκκλησία, η Δικαιοσύνη, το σχολείο, οι Ενοπλες Δυνάμεις, το στοιχειώδες κράτος. Αυτοί οι θεσμοί και οι αξίες που ενσωματώνουν «κουβάλησαν» τα δύο μεγάλα κόμματα στις πλάτες τους για 30 και πλέον χρόνια. Ησαν εγγυητές σταθερότητας. Από την ώρα που:? οι θεσμοί αυτοί έγιναν μέρος της συστημικής κρίσης με συνευθύνη της πολιτικής? η πολιτική τούς έβαλε στόχαστρό της και υποτίμησε τις ευαισθησίες μας (βιβλίο Ιστορίας/σχολείο, απάλειψη θρησκεύματος από ταυτότητες/Εκκλησία, παραδικαστικό κύκλωμα/Δικαιοσύνη), τότε η εγγυητική τής σταθερότητας έληξε. Ο δικομματισμός δυστυχώς πυροβόλησε τα πόδια του. Αν δεν καταλάβει εγκαίρως τι του συνέβη και συνεχίσει την αποδόμηση των θεσμών, τότε θα συνεχίσει να την αναζητεί επί ματαίω. Οι Ελληνες, όσο κι αν δεν μας φαίνεται, νοιαζόμαστε πολύ για ζητήματα ταυτότητας και θεσμών. Είμαστε πρώτα πατριώτες (άρα θέλουμε καλή λύση για το Σκοπιανό - αντιδρούμε όταν ο ξεριζωμός της Σμύρνης περιγράφεται ως συνωστισμός), είμαστε πλειοψηφικά ορθόδοξοι (άρα θέλουμε να διδάσκονται τα παιδιά τα Θρησκευτικά - το πώς είναι άλλη ιστορία) και αγαπάμε την οικογένεια (θεσμός που εγγυάται την κοινωνική συνοχή). Κι έπειτα είμαστε νεοδημοκράτες, πασόκοι, αριστεροί. Οταν, λοιπόν, Ν.Δ.-ΠΑΣΟΚ πλήττουν τις υπερκείμενες αξίες, οι οποίες είναι ισχυρότερες από την κομματική ταύτιση, τότε έχουμε και τα ανάλογα αποτελέσματα στις δημοσκοπήσεις. Περιττό να επισημάνω λοιπόν ότι η ανασύνταξη του δικομματισμού θα επέλθει με θεσμικές κινήσεις από «δεξιά» και όχι από «αριστερά»…