Μεταξύ Ομπάμα και Πούτιν << Μανόλης Κοττάκης >>

Δεν ξέρω γιατί, αλλά κάθε φορά που ο Καραμανλής ετοιμάζεται να αναθεωρήσει τη στρατηγική του σ' έναν τομέα πολιτικής, όπως τα εξωτερικά, ανατρέχω πάντα σε μια σχετικά πρόσφατη ομιλία του για τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Εκεί μπορεί να ανακαλύψει κανείς μερικές βασικές αρχές της πολιτικής σκέψης του μεγάλου Κρητικού πολιτικού, οι οποίες (δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι) επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις επιλογές του σημερινού πρωθυπουργού. Ειδικώς σε μια συγκυρία σαν και τη σημερινή, που μοιάζει στα χαρακτηριστικά της με το τέλος της δεκαετίας του '30: Εχουμε παγκόσμια οικονομική κρίση, συρράξεις στην περιοχή μας και διασταυρούμενα γεωπολιτικά συμφέροντα στο έδαφός μας. Τι είπε λοιπόν ο Καραμανλής για τον Βενιζέλο και την πολιτική του στις 27 Μαρτίου 2005; Θυμίζω:

- «Παρότι ήταν πρωθυπουργός μιας χώρας μικρής στο χάρτη, κατάφερνε, με την εύστοχη ανάγνωση των μηνυμάτων που έφερναν οι νέοι καιροί, να στέκεται ως ίσος προς ίσον απέναντι στους ηγέτες των Μεγάλων Δυνάμεων της εποχής του».

- «Πίστευε βαθιά ότι η ασφάλεια της Ελλάδας, τα εθνικά όνειρα και η ευημερία του ελληνικού λαού ήταν στόχοι που επηρεάζονταν άμεσα από τις διεθνείς εξελίξεις. Ενιωθε την ανάγκη να λαμβάνει υπόψη τις πιθανές εξωτερικές αντιδράσεις σε κάθε κίνηση που σχεδίαζε. Αλλά και αντίστροφα: Μετρούσε σοβαρά τις επιπτώσεις των διεθνών εξελίξεων στην πορεία της χώρας».

- «Η πολιτική χρειάζεται δύναμη προσαρμογής στις μεταβαλλόμενες συνθήκες (...) Ο Βενιζέλος, όποτε πίστευε ότι χρειαζόταν, ακολουθούσε πολιτικές σταθμισμένου ρίσκου».

Στα χρόνια που έφυγαν (2004-2008), ο Καραμανλής ακολούθησε μια τολμηρή για τα δεδομένα μιας χώρας-μέλους του ΝΑΤΟ εξωτερική πολιτική: Οσο ήταν στα πράγματα η εχθρική προς τα ελληνικά συμφέροντα προεδρία Μπους, ο Καραμανλής είχε την πολυτέλεια να κάνει -ίσως σε σημείο παρεξηγήσεως- γενναία ανοίγματα προς τη Ρωσία και την Κίνα. Εχοντας ως κύρια σκέψη του ότι τα βασικά συμφέροντα της χώρας είναι στην Ευρώπη, ο πρωθυπουργός δεν δίστασε να κάνει την Ελλάδα γεωστρατηγικό παίκτη. Τώρα όμως που ο Μπους φεύγει και ο Ομπάμα έρχεται, τα επιχειρήματα που τεκμηρίωναν την άποψη ότι η ζυγαριά πρέπει να γέρνει πιο πολύ προς τη μία ή την άλλη πλευρά εξέλιπαν. Αρα ο πρωθυπουργός καλείται, υπό το φως των νέων ισορροπιών, να δει την πολιτική του από την αρχή. Χθες μίλησε τηλεφωνικώς με τον Πούτιν, το Νοέμβριο με τον Ομπάμα και οι ενδείξεις που υπάρχουν (η στάση μας στη ρωσο-ουκρανική κόντρα για το αέριο, η πολιτική μας στη Μέση Ανατολή) είναι ότι, για λόγους εθνικού συμφέροντος, «προσαρμοζόμαστε στις μεταβαλλόμενες συνθήκες» χωρίς να πουλάμε τους νέους φίλους. Κι αυτή την προσεκτική στροφή που θα ισορροπήσει το πράγμα θα τη χειριστεί ο ίδιος ο Καραμανλής. Μόνος. Χωρίς ενδιάμεσους...