Τι να (μην) περιμένουμε από τον Ομπάμα; << Γιάννης Λούλης >>

Το πρώτο δείγμα γραφής του νέου προέδρου των ΗΠΑ δείχνει πως λίγα θα αλλάξουν στην αμερικανική εξωτερική πολιτική.
Η ορκωμοσία του Μπαράκ Ομπάμα συνοδεύεται από εξωπραγματικές προσδοκίες. Αυτές προκλήθηκαν τόσο από εκείνο που φεύγει όσο και από εκείνο που έρχεται. Ο Μπους, που έφυγε, υπήρξε ο χειρότερος και πιο επικίνδυνος Αμερικανός πρόεδρος. Ο Ομπάμα, που ήρθε, συμβολίζει μια διαφορετική Αμερική. Είναι ρεαλιστικός, όμως, ο συμβολισμός αυτός;

Οι πρώτες ενδείξεις είναι ανησυχητικές. Πηγάζουν από την προεκλογική και τη μετεκλογική πορεία του Ομπάμα. Ειδικότερα, τη στάση του απέναντι στο ισραηλινό ολοκαύτωμα στη Γάζα. Οταν ο Ομπάμα έδινε τη μάχη για το χρίσμα των Δημοκρατικών, οι αποστάσεις που έπαιρνε από την εξωτερική πολιτική Μπους ήταν μεγάλες. Αυτές άρχισαν να εξαϋλώνονται όταν κέρδισε το χρίσμα.

Ως προεδρικός υποψήφιος, ο Ομπάμα επέλεξε ως πρώτη κίνηση να θωπεύσει το ισραηλινό λόμπι. Η αποχώρηση των Αμερικανών από το Ιράκ έγινε αόριστη. Οταν η Γεωργία προκάλεσε τη σύγκρουση με τη Ρωσία, ο Ομπάμα προσχώρησε στην πολιτική Μπους της αναφανδόν στήριξης της Γεωργίας. Η πολιτική της σύγκρουσης με το Ισλάμ (από το Ιράν έως το Αφγανιστάν) δεν διέφερε ουσιαστικά από την πολιτική Μπους. Μετά την εκλογή του ως προέδρου, οι επιλογές της ομάδας του στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής και άμυνας δεν σηματοδότησαν την αποκοπή από την κληρονομιά Μπους. Αλλά την ηπιότερη συνέχειά της.

Το πιο ανησυχητικό δείγμα γραφής κατεγράφη στη Γάζα, όπου οι νεκροί πλέον ξεπέρασαν τους χίλιους, με το ένα τρίτο να είναι παιδιά. Ενώ δολοφονούνταν σωρηδόν άμαχοι, ο Ομπάμα έπαιζε απαθώς γκολφ στη Χαβάη. Επειτα από μακρά σιωπή, έκανε μόνο μία δήλωση που αφορούσε στην ασφάλεια του Ισραήλ. Λέξη για την πρωτοφανή ισραηλινή βία. Ενώ ήταν λαλίστατος για την επίθεση στη Βομβάη.

Το κράτος του Ισραήλ, έγραψε ο κορυφαίος αναλυτής του Μεσανατολικού, Avi Schlaim, καθηγητής στην Οξφόρδη (που υπηρέτησε, μάλιστα, στον ισραηλινό στρατό), έχει καταστεί, από το 1967 και μετά, μια επεκτατική δύναμη που τρομοκρατεί και αποσταθεροποιεί όλη την περιοχή. Σκοτώνοντας κατά βούλησιν αμάχους. Τα τελευταία τρία χρόνια, ενώ 11 Ισραηλινοί σκοτώθηκαν από τους πρωτόγονους πυραύλους της Χαμάς, οι Ισραηλινοί με τα πιο σύγχρονα όπλα, μόνο τη διετία 2005 – 2007, εξόντωσαν 1.290 Παλαιστινίους, εκ των οποίων 222 παιδιά. Παράλληλα, εκατοντάδες έχουν χάσει τη ζωή τους από τον ισραηλινό αποκλεισμό της Γάζας μετά τη δημοκρατική εκλογή της Χαμάς.
Τα πρώτα δείγματα γραφής του Ομπάμα, πριν αναλάβει την εξουσία, είναι, λοιπόν, ανησυχητικά: Στο Μεσανατολικό θα συνεχίσει τη μονομερή στήριξη του Ισραήλ. Η δέσμευσή του για κλιμάκωση του πολέμου στο Αφγανιστάν και οι ενδείξεις για εντεινόμενες πιέσεις στο Ιράν θα συντηρήσουν τη σύγκρουση με το Ισλάμ. Το ότι θα επιμένει στη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, μέσω Γεωργίας και Ουκρανίας, σημαίνει ότι θα διαιωνίσει την ένταση με τη Ρωσία. Ενώ οι Ευρωπαίοι θα πιεσθούν για μεγαλύτερη εμπλοκή στο Αφγανιστάν.

Αρα, λίγα φαίνεται πως θα αλλάξουν στην ουσία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής. Αν, όμως, δεν αλλάξουν βασικές κατευθύνσεις της πολιτικής Μπους, τότε είναι όνειρο θερινής νυκτός να αναμένουμε εμείς, ως χώρα, πως θα αποτελέσουμε την εξαίρεση! Ετσι, στο ερώτημα «τι πρέπει να περιμένει κανείς από τον Ομπάμα;», η διαφαινόμενη απάντηση είναι ωμή: Ελάχιστα.